Thế hệ trẻ ngày nay, thường xem trọng những yếu tố như bằng cấp, học lực và kinh nghiệm chuyên môn nhiều hơn việc rèn luyện những kỹ năng sống thiết yếu giúp ích cho cuộc sống. Vì vậy, khi làm việc ở môi trường thực tế, họ luôn cảm bối rối trong việc giải quyết vấn đề và hơn hết là không có những định hướng đúng đắn để phát triển bản thân.
Kỹ năng sống không phải là một môn học bắt buộc ở trường, do đó nhiều bạn học sinh, sinh viên chưa có cơ hội học hỏi và nhận thức được tầm quan trọng của nó. Hiện nay, nhiều bậc phụ huynh, nhà trường đã tổ chức nhiều khóa học liên quan đến chủ đề kỹ năng sống. Tuy nhiên, chỉ được tiếp xúc qua các bài giảng trên lớp, cùng với những tình huống giả định chưa có thể giúp các bạn phát huy được những gì mình được học vào cuộc sống thực tế đòi hỏi tính ứng biến cao.
Do đó, học kỹ năng sống phải gắn liền với những trải nghiệm thực tế mới lại hiệu quả thiết thực nhất. Nhưng trước tiên để có thể vận dụng hiệu quả những kỹ năng đó, chúng ta phải cần nắm rõ khái niệm về kỹ năng sống và nó khác biệt gì so với các loại kỹ năng khác.
Kỹ năng sống là gì?
Có rất nhiều định nghĩa khác nhau về khái niệm kỹ năng sống. Nhưng nói một cách ngắn gọn thì kỹ năng sống không nằm ở nhận thức mà nó cao hơn thế. Đó là những kỹ năng tâm lý xã hội và cả kỹ năng giao tiếp mà con người có thể vận dụng những kỹ năng đó, để giải quyết những vấn đề thực tế trong cuộc sống một cách hiệu quả, và tạo ra các giá trị sống hữu ích cho bản thân và xã hội.
Có nhiều người thường nhầm lẫn giữa kỹ năng sống và kỹ năng mềm là hai khái niệm khá giống nhau. Nói cách khác thì kỹ năng mềm là một phần của kỹ năng sống, và kỹ năng sống bao gồm kỹ năng mềm, kỹ năng giao tiếp và các kỹ năng khác. Kỹ năng mềm liên quan đến việc hòa mình, tương tác với con người và xã hội. Còn kỹ năng sống bao gồm những kỹ năng mềm nói trên, cộng thêm với những kỹ năng bổ trợ giúp bạn có thể định hướng và đưa ra những quyết định mang tầm ảnh hưởng nhất định đối với cuộc sống.
Một số kỹ năng sống cần thiết
· Kỹ năng giao tiếp
Để có thể dễ dàng hòa nhập với cuộc sống, bạn chắc chắn phải giao tiếp với tất cả mọi người xung quanh, tuy nhiên đó chưa được gọi là một dạng kỹ năng. Bởi vì kỹ năng giao tiếp không chỉ dừng lại ở việc nói chuyện hỏi đáp thông thường, mà giao tiếp ở đây là cả một nghệ thuật phân tích, và nắm bắt tâm lý đối phương nhằm đưa ra những cách nói khéo léo, nhưng vẫn phải đảm bảo được sự tinh tế và đạt được hiệu quả ngoại giao một cách tích cực.
· Tư duy phản biện
Tư duy phản biện là một trong những kỹ năng rất cần thiết cho cuộc sống hiện nay, với rất nhiều luồng thông tin khác nhau bủa vây hàng ngay, khiến chúng ta không thể nào phân biệt được đâu mới là sự thật. Vì vậy, trang bị cho mình một tư duy phản biện chính là cách tốt nhất để bạn có thể nhận xét vấn đề một cách chính xác.
Tuy nhiên, phản biện ở đây không phải là sự tranh cãi, mặc nhiên cho rằng quyết định của mình mới là điều đúng đắn, mà phản biện dựa trên những so sánh và sự phân tích tất cả khía cạnh khác nhau. Đặc biệt là phải tôn trọng ý kiến khách quan của đối thủ để đưa ra sự phản biện đúng đắn dựa trên những cơ sở và lập luận rõ ràng nhằm thuyết phục người nghe đồng tình.
· Phát triển trí tuệ cảm xúc
Chúng ta thường tập trung vào chỉ số IQ để đánh giá năng lực của một người, nhưng đối với các doanh nghiệp họ sẽ rất xem trọng những người có chi số EQ (chỉ số cảm xúc) cao. Bởi vì, những người có EQ ở mức cao thường sở hữu những ưu điểm vượt trội mà không phải bất kỳ ai cũng có, đó chính là sự tưởng tượng, sức sáng tạo, khả năng kiềm chế cảm xúc, nắm bắt tâm lý rất cao, những người này thường có khuynh hướng sẽ trở thành những nhà lãnh đạo giỏi trong tương lai. Vì thế, triển trí tuệ cảm xúc đóng một vai trò rất quan trọng khiến mọi người đánh giá cao bạn hơn trong công việc.
· Định hướng tương lai
Nhiều người trong chúng ta thường cảm thấy hụt hẫng khi bước vào giai đoạn trưởng thành, vì nguyên nhân chính là chúng ta thường không biết mình nên lựa chọn điều gì để phù hợp với bản thân. Điều đó chứng tỏ, bạn đã không có định hướng tương lai ngay từ sớm, và nó là một trong những trở ngại rất lớn để bạn tiến đến thành công. Vì vậy, nếu biết cách xác định mục tiêu phát triển rõ ràng cho bản thân ngay khi còn trẻ sẽ giúp ích rất nhiều cho sự nghiệp của bạn về sau, bởi vì không ai có thể hiểu rõ bản thân bạn bằng chính bạn được.
· Đam mê phải gắn liền với tài chính
Mọi người thường cho rằng hãy nên ưu tiên cho đam mê, vì nếu theo đuổi đam mê đến cùng, thành công sẽ đến với bạn. Nhưng chỉ có mỗi đam mê thôi, thì bạn không thể nào lập nên một kỳ tích gì được, đặc biệt là khi đam mê đó không thất sự phù hợp với bạn và hơn hết là nó không tạo nên một nguồn ổn định tài chính lâu dài để bạn có thể xoay sở cuộc sống ngày càng khó khăn như hiện nay. Vì vậy, hãy là người thông minh trong việc lựa chọn cho mình một đam mê đúng đắn, và nên nhớ rằng đặc biệt đam mê đó phải gắn liền với tài chính.
Không một ai dễ dàng thành công nếu chỉ dựa vào sự may mắn, mọi thứ đều phải gắn liền với sự nỗ lực và phấn đấu hết mình mới tạo dựng nên một thành công bền vững. Do đó, việc không ngừng học hỏi và nắm vững những kỹ năng sống nói trên sẽ giúp bạn rất nhiều trong việc khẳng định năng lực bản thân và hơn hết tạo ra những thành công nhất định mà không phải ai cũng làm được.